Radna verzija Temeljnog ugovora između Vlade i Srpske pravoslavne crkve (SPC) pretrpela je nekoliko izmena u odnosu na verziju iz januara koju je tadašnja Vlada, čiji je premijer bio Zdravko Krivokapić, poslala SPC.
Umanjen je značaj Mitropolije crnogorsko-primorske, ali i obaveze države oko verske nastave.
Iz kabineta premijera je saopšteno da su radne grupe usaglasile u načelu radnu verziju ugovora. Burno je na sadržaj ugovora reagovala Socijaldemokratska partija koja je zapretila obaranjem Vlade, Socijaldemokrate, kao i deo nevladinog sektora.
U poslednjoj verziji ugovora, u preambuli, piše da SPC zastupa Sveti sinod, dok je u januarskoj verziji pisalo samo SPC.
U poslednjoj verziji preambule se ugovor poziva i na crkveno ustrojstvo od osnivanja Žičke arhiepiskopije, Pećke patrijaršije, odnosno Srpske pravoslavne crkve. Takođe, piše da je Hrišćanska Crkva na prostoru Crne Gore prisutna od apostolskih vremena i njenog kontinuiteta – misije kroz istorijsko pravoslavno i crkveno ustrojstvo od osnivanja Zetske, Budimljanske i Humske episkopije Žičke arhiepiskopije (1219 – 1220 g.). U prethodnoj verziji je nakon Humske episkopije pisalo da su bile u sastavu Žičke arhiepiskopije, Pećke patrijaršije, odnosno Srpske pravoslavne crkve.
U poslednjoj verziji je izmenjena i preambula u delu koji se odnosi na ulogu SPC u razvoju Crne Gore jer više ne piše da se posebno uvažava uloga Mitropolije crnogorsko-primorske u vreme crnogorskih mitropolita-gospodara, već da se samo uvažava. Izbrisan je i deo u kom se konstatuje uloga MCP u državnosti Crne Gore. Takođe, ranije je pisalo da se uvažava doprinos MPC u društvenom, kulturnom i obrazovnom razvoju Crne Gore, a sada umesto MCP piše SPC.
U poslednjoj verziji nema dela gdje se konstatuje da većinsko stanovništvo u Crnoj Gori pripada pravoslavnoj veroispovijesti.
Član 7 ugovora sada predviđa da se država obavezuje da, u skladu sa sopstvenim pravnim poretkom, izvrši uknjižbu svih neupisanih nepokretnosti u vlasništvo četiri episkopije u Crnoj Gori i njihovih crkveno-pravnih lica kojima pripadaju.
Članom 10 ugovora sada se predviđa da su strane ugovornice saglasne da će zaposlenima kod poslodavca omogućiti, “u skladu sa aktima poslodavca, korišćenje odmora u toku radnog vremena na verske praznike: Sveti Sava, prvi arhiepiskop srpski, Sveti Vasilije Ostroški i Sveti Petar Cetinjski, radi učestvovanja u verskom obredu”.
Izmenjen je i član 11 u kom sada piše da se u slučajevima premeštanja, iznošenja iz države ili otuđenja dobara koji predstavljaju kulturnu baštinu Države, a na kojima pravo svojine ima Crkva, primenjuju odredbe zakona kojim se uređuje zaštita kulturnih dobara. Ranije je pisalo da se imovina koja predstavlja kulturnu baštinu Crne Gore ne može otuđiti, niti izneti iz države bez saglasnosti Vlade Crne Gore, u skladu sa zakonodavstvom Crne Gore.
U članu 12 koji se bavi pitanjem restitucije, sada se navodi da su strane ugovornice saglasne da je to pitanje potrebno regulisati u razumnom roku.
Izmenjen je i član 13 u kom piše da nadležne vlasti u Crnoj Gori neće razmatrati zahteve za izgradnju verskih objekata Crkve koji nemaju pismeno odobrenje nadležnog eparhijskog arhijereja, ali je sada izostavljen deo da se to radi u skladu sa zakonom i autonomnim propisima Crkve.
Izmenjen je i član 14 kojim je predviđeno da Crkva ima pristup i sredstvima javnog informisanja (novine, radio, televizija, internet), jer izbrisan je deo u kom se navodi da su sredstva javnog informisanja dužna da verodostojno, objektivno i bez diskriminacije obaveštavaju javnost o stavovima i delatnostima Crkve.
Izmenu je pretrpeo član 16. Sada piše da se pravoslavna verska nastava u javnim školama može regulisati, u skladu sa pravnim poretkom Države, dok je ranije pisalo da će biti regulisana posebnim ugovorom između strana ugovornica.
Ugovor sa SPC ima razliku u odnosu na ugovore sa Islamskom zajednicom i Katoličkom crkvom. U ugovoru sa IZ postoji odredba da nakon izbora reisa, a pre imenovanja, IZ treba da obavesti državu, što nije slučaj sa nacrtom ugovora sa SPC i u ugovoru sa KC. U ugovoru sa KC nema odredbe koja predviđa bogosluženja na mestima vezanim za značajne događaje i ličnosti. Članom 16 nacrta Temeljnog ugovora sa SPC država jemči pravo roditeljima i staraocima da svojoj deci obezbede versko obrazovanje u skladu sa sopstvenim uverenjima, dok se u ugovorima sa KC i IZ navodi da se pravo na versko podučavanje priznaje, prenose Vijesti.
PRATITE NAS I NA INSTAGRAMU:
Izvor: Nova.rs
Foto: Printscreen YouTube / Vlada Crne Gore
