Tamo gde staje istorija, nastavlja arheologija zahvaljujući kojoj se saznaju brojne tajne srpske prošlosti. U srcu Šumadije, na nalazištu Dvorine kod Aranđelovca, arheolozi su pre 16 godina započeli istraživanja u želji da pronađu ostatke kuće poslednjeg srpskog despota Pavla Bakića, međutim otkrili su ipak nešto drugo, poprilično impozantnije i misterioznije.

„Кad smo pronašli tesanik sa ostacima fresko slikarstva bilo je jasno da se u blizini nalazi crkva i krenuli smo dalje da istražujemo. Došli smo do ogromne monumentalne građevine, veće čak i od Gračanice. Radi se o srednjovekovnoj crkvi koja je dugačka 27, a široka 14 metara, ukrašena živopisom velikih majstora, što je čini jednom od najvećih u tom dobu, ali je neverovatno da za nju nema nikakav pisani trag“, rekao je za RINU profesor Vladan Milivojević, kustos Narodnog muzeja u Aranđelovcu.

Zadužbina ovakvih dimenzija, mogla je biti samo vladarska, pa se za sada pretpostavlja da pripada lozi Nemanjića i da ju je podigao car Dušan, sredinom 14. veka u doba najvećeg procvata svoje vladavine. Izgrađena je u srpsko- vizantisjkom stilu, ali njeno postojanje i dalje je obavijeno velom tajne.

„Na osnovu nekih pronađenih ostataka smatra se da je upravo u ovoj crkvi bilo sedište Beogradske episkopije u 14. Veku. Crkva ima pripratu koja je zajedno zidana sa brodom. On je oslikan, a priprata nije. Zato se pretpostavlja da se nešto u međuvremo dogodilo, možda čak i smrt cara Dušana koja bitno menja istoriju, ali i dalju budućnost ove crkve. Tokom istraživanja ovde smo pronašli veliki broj fragmenata fresaka, koje se sada nalaze u muzeju, a najbolji i najkrupniji komadi su konzervirani“, kaže Milivojević.

Pronalskom ovog velikog lokaliteta podno planine Venčac, otkrivaju se nove stranice srpske srednjovekovne istorije. Brojna istraživanja otvoriće i dodatna pitanja, ali je izvesno da će se na ovom mestu pojaviti značajne činjenice koje su bile vekovima skrivene od javnosti.

„Postoji mnogo nepoznanica koje će se otkriti budućim istraživanjima. Otkriveni su masivni nadgrobni spomenici koji svedoče da je izuteno bogato stanovništvo ovde živelo tokom srednjeg veka, a na nama je da otkrijemo ko je sve tada naseljavao ovo područje“, izjavio je Milivojević.

Vladari iz dinastije Nemanjića bili su najpoznatiji ktitori u srpskoj istoriji, ali za sve njihove građevine postoje pisani dokazi, dok jedino za crkvu pronađenu u Dvorinama kod Aranđelovca ne postoji nikakav trag, niti objašnjenje, i zato je ona za sada jedina nepoznata zadužbina ove loze.

Izvor: RINA
Foto: RINA