U veovatno najlepšoj ulici u Kruševcu u prvoj polovini 19. veka živeli su Grci.
Ulica se zove Karadžićeva, a deo koji čini kulturno – istorijsku celinu zove se Grčki šor.
Niz stambeno porodičnih kuća, koje su podizane u drugoj i trećoj četvrtini 19. veka ima obeležje narodnog graditeljstva, dok je gradnja do u prvu polovinu 20. veka nastajala u stilu građanskih arhitektonskih shvatanja.
-Naziv je dobila po osnivačima Cincarima, koji su kao trgovci i majstori imali značajnu ulogu u urbanom i ekonomskom razvoju srpskog društva u prošlom veku – navode u Zavodu za zaštitu spomenika kulture Kraljevo. – Oni su bili vlasnici, a izgleda i graditelji, kuća varoškog tipa, koje su kao najstarije, i arhitektonski najvrednije dale naziv i prepoznatljivost celini.
Stručnjaci ZZSK napominju da su prizemne zgrade građene sa tremom i doksatom ispod kojeg je ulaz u podrum, zidova u bondruku i četvoroslivnih krovova širokih streha, pokrivenih ćeramidom. Posebnu izražajnost i lepotu ovim kućama daju doksati obradom drvenih elemenata i načinom gradnje.
-Grupu gradskih kuća karakteriše opekom zidana gradnja nad podrumom, visok sokl, skromna fasadna dekoracija u malteru, profilisani krovni venci, i pokrivač od biber crepa – objavljeno je na FB stranici kraljevačkog Zavoda. – Ilustrujući arhitektonskim sklopom graditeljsko – urbanistički razvoj Kruševca Grčki šor svojim nazivom svedoči o ulozi Cincara u njegovom stvaranju i oblikovanju tokom XIX veka.
Iako nikada nije rađena konzervacije, mnoge kuće su uspele da odole vremenu.
O trgovcima grčkog ili cincarskog porekla, koji su živeli u ovom šoru zna se dosta. Živelo ih je 10 – ak, došli su iz Aresciste, predela Zagorja u Epiru, kraja oko Janjine, čak i iz Moreje.
-U Kruševac je sa prvim Grcima pečalbarima iz Epira 1785. godine stigao Ljota Karacidis, koji je u glavnoj ulici sazidao prvu kafanu „Mali Pariz“, a potom i „Pariz“ –navodi Slobodan Simonović u Enciklopediji Kruševca iz 2011.godine. – Posle su i drugi Grci na brdskim konjićima doveli svoje porodice i naseleli se u Karadžićevu ulicu.
Tu su sinovi starog Ljote (Nikola, Zoja i Dina) sa svojim porodicama.
Po potomcima su, precizira enciklopedista, Ljoti-Ljotići, Zoji su postali Zojići a po Paskalju- Paskaljevići. Dalji potomak ove porodice je i Mihajlo Bata Paskaljević, poznati glumac, čija je porodična kuća bila u Obilićevoj ulici.
PROČITAJTE VIŠE:
NEPOZNATA ISTORIJA PRVE BEOGRADSKE APOTEKE: U njoj se nisu kupovali lekovi, a evo iz zbog čega!
RAZOTKRIVENE TAJNE NAJLEPŠEG RUMUNSKOG MANASTIRA: Ovi srpski vladari bili su njegovi ktitori! (FOTO)
Izvor: Novosti
Foto: Zavod za zastitu spomenika Kraljevo
