O pešadijskom pukovniku, sociologu i profesoru Todoru Lj. Pavloviću iz Jagodine, prvom srpskom oficiru koji je doktorirao na Sorboni i prvom srpskom školovanom sociologu, gotovo da ništa nije napisano, čak se i ne pominje u Spomenici poginulih i umrlih srpskih oficira 1912-1918. godine.
Čak nema ni odrednicu u Narodnoj enciklopediji srpsko-hrvatsko-slovenačkoj, u kojoj su obrađeni mnogi zaslužni srpski oficiri, od kojih je većina ispod njegovog nivoa – navodi pukovnik u penziji mr Velimir Ivetić u tekstu “Oficiri iz Jagodine – najzastupljeniji pripadnici vrha vojne intelektualne elite Kraljevine Srbije u 20. veku” u časopisu “Koreni” jagodinskog Istorijskog arhiva “Srednje Pomoravlje”, objavljenog 2003. godine.
Pavlović je i prvi građanin Srbije koji je odlikovan francuskom Legijom časti, sa tri Karađorđeve zvezde za hrabrost i vojničke zasluge, Zlatnom medaljom za hrabrost i sa četiri spomenice.
Jedna ulica u Beogradu ponela je njegovo ime, ali joj je 1948. godine vraćen naziv Esad-Pašina. Diplomirao je u Parizu 1909. godine na Visokoj školi društvenih nauka, sociološkopedagoškom odseku, a doktorirao na Sorboni 1911. godine tezom “Demokratski ideal i vojna disciplina”.
Disertacija je odmah štampana u Parizu, postala je deo obavezne literature u francuskim vojnim školama i stigla u biblioteke mnogih zemalja, među kojima su bili i mnogi univerziteti u SAD. Temu je posvetio kraljeviću Đorđu.
Bio je istaknuti vojni pisac, profesor Vojne akademije i najmlađi član njenog saveta u 20. veku, jedan od najsposobnijih i najzaslužnijih ratnih komandanata, koji je uvek jurišao na čelu svog bataljona i puka, a bio poslednji u odstupanju. Poginuo je kada je bio na začelju zaštitnice prilikom povlačenja preko Albanije krajem 1915. godine. Nije bilo nikoga ko bi izvukao telo, pa je ono postalo plen Arnauta – kaže za “Novosti” istoričar Dragoslav Dedić, koji je o njemu pisao u nedavno objavljenoj knjizi “Jagodina u Prvom svetskom ratu” i dodaje da je donedavno bilo nepoznato da je Pavlović bio i najuticajniji član uređivačkog odbora nezavisnog vojnog lista “Vojska”.
Inspirisan Dedićevim tekstom, Aleksandar Racić, koji radi prezentaciju Istorijskog arhiva na internetu i održava društvene mreže i sajt ove ustanove, na jutjub-kanalu “Nepokoriv” uradio je video o pukovniku Pavloviću i “filmski” oživeo njegovu priču.
SAZNAJTE VIŠE:
DANICA CRNOGORČEVIĆ OTKRIVA ZA SERBIAN TIMES: Trudna sam, čekamo četvrto dete!
Izvor: Novosti
Foto: Novosti
