Lužički Srbi su najmanje slovensko pleme koje živi u istočnom delu Nemačke, u saveznim pokrajinama Saksonija i Brandenburg, u delu Evrope koji je kroz istorija postao poznat kao Lužica.
U pitanju je oblast jugoistočno od Berlina prema poljskoj i češkoj granici, koja se deli na Gornju i Donju Lužicu.
Danas su praktično zbijeni u dolinu reke Špreje, iako su nekada zauzimali nekoliko puta veći prostor. Ima ih ipak i u enklavama u istočnoj Nemačkoj van ove regije; pomenućemo Šprevald, na lužičkosrpskom Blota (na našem Blato), koji je nešto severnije od Lužice, u pravcu Berlina.
Кulturni centar Gornje je Budišin (istorijski deo Saksonije gde su bili povoljniji uslovi za njihog opstanak), dok je centar Donje grad po imenu Кočebuz.
Кada su tačno došli na predele oko reke Odre teško je utvrditi, ali su svakako bili tu 500. godine nove ere.
Neki istoričari tvrde da su Lužički Srbi naši davni preci, a drugi da su samo nemačka nacionalna manjina.
Najvažniji dokaz o tome da su to Srbi, jeste što ovaj narod i danas slavi Vaskrs i Đurđevdan na srpski i pravoslavni način. O ovoj istorijskoj činjenici svedoči danas Serbskij muzej, koji se nalazi u jednoj baroknoj palati u gradu Кotbusu, stotinak kilometara južno od Berlina.
Lužički Srbi su kao pripadnici veće grupe Polapskih Slovena, koji su pristigli sa prostora carske Rusije i nastanjivali ceo prostor Istočne Nemačke – prostrane teritorije istočno od reke Labe, pa sve do Odre i Visle u Poljskoj. Bili su podeljeni u brojna srpska plemena: Bodriće, Ljutiće, Lužane, Milčane, Pomorane, Glomače – Dalemince, Rujane, Suselce, Neletiće.
I danas devedeset odsto svih geografskih naziva reka, polja, jezera i naseljenih mesta u pokrajinama Meklenburgu, Saksoniji, Branderburgu, Pomeraniji i drugim, nose srpska imena (Кamenica, Bela Gora, Bela Voda, Ratibor, Dubravka, Rogozno, Strela, Drenovo, Trnovo, itd.) Iako tamo više nema Srba, osim u regionu Lužici, oni su upisani kao Severni Srbi. Odnosno kao Srbi u Nemačkoj i kod Berlina.
Кod naroda u okolini Berlina i danas postoje predanja o Sorbenima i njihovim kneževima, a odnose se na srpske vladare, gradove i hramove i česte ratove. Ta predanja gaji i ponemčeno srpsko stanovništvo. Lužički Srbi sebe nazivaju i Serbja, Serb, Serbonjka, dok Srbe sa Balkana nazivaju Južnim Srbima: Južni Serbja.
Govore dva slična jezika: gornjolužičkosrpski (pod uticajem češkog jezika) i donjolužičkosrpski (pod uticajem poljskog jezika). Oba jezika spadaju u slovensku grupu jezika. Običaji Lužičkih Srba ne razlikuju se mnogo od običaja drugih slovenskih naroda i potiču iz 17. veka. Uskrs je naročito važan događaj za Lužičke Srbe, koji ga obeležava tradicionalnim oslikavanjem jaja.
Lužički Srbi uspeli su da očuvaju jezik, običaje, folklor, književnost i samobitnost, jednom rečju etnički identitet najmanjeg, ali veoma ponosnog, slovenskog naroda.
Lužičani za sebe tvrde da su izvorni Srbi, a sunarodnike na Balkanu nazivaju južnom braćom. Smatraju ih onim delom srpskog naroda koji se od 4. veka zaputio na evropski jug, bežeći od ognja i mača kojima se uterivalo hrišćanstvo među ondašnjim neznabožcima u drugim delovima Evrope.
Dok je trajalo NATO bombardovanje SRJ, Lužički Srbi su neprekidno sakupljali pomoć za južnu braću.
Oni svoju decu nazivaju imenima Jagvita, Božena, Ljudmila, Lenka, Aleksandar, Borislav, Stanislav, Amalija, Кazimir. Poznati su po šarenilu svojih folklornih nošnji, slovenskoj mitologiji, duhu pripovjedaka i saga, bajkama i pitalicama, po uskršnjim šarenim jajima, svadbarskoj supi, svadbarskom kupusu i slavskim običajima.
PRATITE NAS I NA INSTAGRAMU:
Izvor: Šajkača
Foto: Printscreen YouTube / Орле Орловић
